Oesterputten en plukken van oesters

De Oesterij

Ontdek de historische oesterputten van de Oosterschelde op het historische terrein aan de Havendijk in Yerseke, de Oesterij. Leer tijdens het bezoek alles wat bij het kweken van oesters komt kijken, en proef de zilte zaligheden tijdens een proeverij. Ook kun je een rondvaart boeken, een mosselfabriek bezoeken of de dag afsluiten met een diner van schaal- en schelpdieren.

Oesterpluktocht

Trek je laarzen aan om zelf oesters te rapen! Zelfstandig, of onder leiding van een gids van het Nationaal Park Oosterschelde ontdek je de beste vindplaatsen voor oesters, maar ook voor zeewieren en zeekraal, mosselen en kokkels. Pluk je eigen zilte schatten, en nuttig deze samen op het strand met prosecco. Je kunt alleen zoeken bij laagwater. Op de website van Hotel Wemeldinge kun je de getijden checken en vind je alle informatie over kosten, mogelijkheden en reserveringen.

Dakpannen als succesfactor

De Zeeuwse oesterteelt is een bijzonder verhaal. Als in juli de oesters ‘broed in de baard’ hebben, worden grote aantallen gekalkte dakpannen op de banken in de Oosterschelde gelegd. De oesterlarven zwemmen eerst vrij rond. Na 10-20 dagen zakken ze naar beneden en hechten zich aan de harde ondergrond, de dakpan. In de herfst worden de dakpannen opgehaald en opgeslagen in buitendijks gelegen oesterputten (tussen 1871 en 1883 gebouwd). In het voorjaar (mei-juni) is de oogst. Door de kalk op de pannen zijn de oesters makkelijk met een mes van de pan te halen Ze werden in binnendijkse putten bewaard, en dan naar de percelen ten noorden van Yerseke gebracht, waar ze werden opgekweekt.

Armoe troef in Klondike

Je kunt je voorstellen dat de door de komst van de oesterbaronnen de sociale verhoudingen sterk veranderden. Rangen en standen ontstonden, en het trok buitenstaanders, die ook het Zeeuwse goud uit de zee wilden scheppen. daarom is Yerseke ook als Klondike bekend, naar de Canadese regio waar veel gouddelvers hun geluk beproefden. De pachten waren duur, de concurrentie hevig en daarom de productie intensief. Eind 19e eeuw was de markt dus overvoerd, en kwam het ecologische evenwicht in gevaar. Dat had ook invloed op de kwaliteit van de oesters, en daarmee daalden de prijzen, en gingen veel maatschappijen failliet. De overgebleven bedrijven stapten over op minder arbeidsintensieve methoden, en in Klondike heerste juist werkeloosheid en armoede.

De winter van 1963

Na een periode van eb, kwam er weer (over)vloed begin 20ste eeuw. De kwaliteit werd beter en Yerseke groeide uit tot een internationaal centrum voor de oester- en mosselcultuur. Het waren juist de mensen met een passie voor een vrij leven die floreerden. De vrijheid was belangrijker dan de financiële opbrengsten. Ook vrouwen hielpen mee. Toch kwam er weer een tegenbeweging, toen de vorst in 1963 het volledige oesterbestand in de Oosterschelde vernietigde. Veel kwekers stopten, ook vanwege de dreiging van het afsluiten van de Oosterschelde. Er werd geëxperimenteerd met Franse oesters, maar dat mislukte door een ziekte in 1980. Alleen de Japanse oester, geïmporteerd in de jaren ‘60, overleefde deze ziekte.